Prowincja

Prowincja Matki Bożej Niepokalanej Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Warszawie − jedna z trzech aktualnie istniejących prowincji Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych − franciszkanów − w Polsce. Patronką prowincji, założonej w 1939, jest Matka Boża w Tajemnicy Niepokalanego Poczęcia.

Siedzibą prowincjała jest klasztor w Warszawie przy ul. Zakroczymskiej 1. Prowincjalne seminarium duchowne ma swoją siedzibę w klasztorze w Łodzi-Łagiewnikach przy ul. Okólnej 185. Franciszkanie tej prowincji opiekują się sanktuarium w Niepokalanowie, gdzie ma też swoją siedzibę ośrodek powołaniowy.

Zakonnicy z prowincji warszawskiej pracują na misjach w Burkina Faso, Tanzanii oraz na Białorusi, w Bułgarii, Niemczech i we Włoszech. Ponadto prowincja prowadzi Radio Niepokalanów, wydawnictwo z własną drukarnią oraz wydaje miesięcznik Rycerz Niepokalanej.

Z historii

Prowincja powstała w wyniku wyodrębnienia się z prowincji krakowskiej 23 sierpnia 1939. Z prowincji warszawskiej pochodzili wyniesieni na ołtarze: św. Maksymilian Kolbe, bł. Rafał Chyliński oraz siedmiu innych braci wśród 108 błogosławionych męczenników II wojny światowej (Bonifacy Żukowski, Tymoteusz Trojanowski, Achilles Puchała, Herman Stępień, Pius Bartosik, Antonin Bajewski, Innocenty Guz).

XXII Zwyczajna Kapituła Prowincjalna w Niepokalanowie, która zakończyła obrady 26 maja 2012 r., zdecydowała o wyborze nowego Prowincjała (Ministra Prowincjalnego), którym został o. Wiesław Pyzio. Wybrano również Radę Prowincjalną, do której należą: wikariusz prowincji o. Piotr Szczepański, sekretarz prowincji o. Zbigniew Kopeć oraz 5 asystentów prowincjalnych. Gwardianem Niepokalanowa został o. Mirosław Bartos (ustępujący Prowincjał). Dokonano również wyboru odpowiedzialnych za poszczególne dzieła prowadzone przez Prowincję, formatorów oraz gwardianów (przełożonych) wszystkich klasztorów znajdujących się w Polsce i poza granicami kraju.

Klasztory Prowincji w Polsce

Obecnie Prowincja Matki Bożej Niepokalanej posiada na terenie Polski następujące placówki zakonne:

Jest to najstarszy klasztor prowincji. Został założony w 1257 z fundacji księcia kaliskiego Bolesława Pobożnego. W ramach tejże fundacji wybudowano tu wczesnogotycki kościół św. Stanisława Biskupa Męczennika, a król Kazimierz Wielki gruntownie go przebudował i otoczył murem. W XVI w. wybuchły tu 2 poważne pożary, po których odnowiono klasztor i świątynię, a ponownej konsekracji dokonano w 1632 r.

W czasach zaborów fundacja uległa znacznej dewastacji. Wnętrze świątyni gruntownie odrestaurowano w latach 1964-1966. Parafię erygowano w 1978 r. Od roku 1962 w kaplicy Męki Pańskiej trwa wieczysta adoracja Najświętszego Sakramentu. W roku 2007 franciszkanie obchodzili 750-lecie swojej obecności w Kaliszu, co przejawiało się w licznych uroczystościach i sympozjach organizowanych dla upamiętnienia tej rocznicy. Gwardianem klasztoru jest o. Marek Mioduszewski.

Klasztor erygowany w 1976 r. Został założony z przeznaczeniem na dom dla braci studiujących na KUL. Przy klasztorze funkcjonuje niewielka kaplica. Gwardianem klasztoru jest o. Marcin Tkaczyk.

Klasztor erygowany w 1945 r. z zabudowań po zborze baptystów. W 1978 r. powstała tutaj parafia, zaś w roku 2008 przystąpiono do budowy nowego kościoła. Konsekracja świątyni miała miejsce w roku 2009. Przy klasztorze działa Ośrodek Duszpastersko-Charytatywny. Znajduje się tu również siedziba oddziału “Radia Niepokalanów”. Gwardianem klasztoru jest o. Grzegorz Piórkowski.

Klasztor erygowany kanonicznie w 1964 r., ale kaplica przyklasztorna została zbudowana już w 1935 r. W roku 1976 utworzono tu samodzielny wikariat pobliskiej parafii w Łagiewnikach. Decyzją władz zakonnych Prowincji klasztor ten był w latach 1989-1996 ośrodkiem powołaniowo-rekolekcyjno-oazowym, zaś w latach 1997-2012 r.  pełnił funkcję domu formacyjnego dla postulantów. Gwardianem klasztoru jest o. Janusz Siwicki.

Wyższe Seminarium Duchowne zostało erygowane w 1978 r. i z czasem zostało wydzielone z łagiewnickiego konwentu jako osobny klasztor. Kształcą się w nim bracia przygotowujący się do przyjęcia święceń kapłańskich, pochodzący z Prowincji Warszawskiej oraz Gdańskiej. W 2001 r. WSD podpisało umowę o współpracy z Wydziałem Teologicznym UKSW w Warszawie. Gwardianem klasztoru i jednocześnie rektorem WSD jest o. Piotr Matuszak (z Prowincji Gdańskiej).

Klasztor ufundowany (wg oficjalnych przekazów) w 1681 r. Od początków zasłynął kultem św. Antoniego z Padwy, którego cudowny obraz znajduje się w ołtarzu głównym prezbiterium kościoła. W pobliskim lesie łagiewnickim znajdują się zabytkowe drewniane kapliczki. W roku 1901 erygowano parafię. Po II wojnie światowej klasztor pełnił funkcję domu formacyjnego (początkowo nowicjat, potem studium filozofii aż do wybudowania odrębnego budynku Wyższego Seminarium Duchownego). W barokowym kościele znajduje się również kaplica z trumną bł. Rafała Chylińskiego, który spędził 11 lat w łagiewnickim konwencie i w 1991 r. został beatyfikowany przez Jana Pawła II. Obok św. Antoniego jest on także patronem miejscowego sanktuarium. Gwardianem klasztoru jest o. Ireneusz Klimczyk.

Klasztor erygowany kanonicznie w 1981 r. W tym samym roku powołana została do życia parafia, która do dzisiaj jest największą spośród prowadzonych przez zakonników Prowincji. Budowa kościoła napotykała na liczne utrudnienia ze strony władz państwowych, ale ostatecznie uzyskano zgodę i w 1981 r. przystąpiono do budowy świątyni, której konsekracja odbyła się w roku 2000. Gwardianem klasztoru jest o. Mariusz Słowik.

Klasztor erygowany kanonicznie w 1978 r., ale jego historia sięga XVII w. W latach 1686-1864 klasztor był w posiadaniu reformatów. W roku 1748 ukończono budowę świątyni z cudownym obrazem świętej Rodziny, który znajduje się w barokowym ołtarzu sanktuarium. W 1919 r. erygowano parafię, a jej obsługę powierzono księżom diecezjalnym. W roku 1966 do Miedniewic sprowadzono franciszkanów konwentualnych, którzy po dziś dzień opiekują się miejscowym sanktuarium, parafią oraz klasztorem klarysek. Gwardianem klasztoru jest o. Krzysztof Oniszczuk.

Klasztor założony przez św. Maksymiliana Kolbego na ziemi, której ofiarodawcą był książę Drucki-Lubecki (majątek Teresin k. Sochaczewa). W 1927 r., wkrótce po postawieniu figurki Matki Bożej Niepokalanej, erygowany został klasztor. Od samego początku o. Maksymilian urządzał w tym miejscu wydawnictwo, nabywał nowoczesne maszyny drukarskie i wydawał “Rycerza Niepokalanej”. Od 1928 r. w klasztorze formowali się młodzi zakonnicy, w 1931 r. powstała Ochotnicza Straż Pożarna złożona z samych braci (istnieje do dziś), a w roku 1938 zorganizowano rozgłośnię “Radia Niepokalanów”. Powstały również konkretne plany budowy lotniska dla potrzeb wydawnictwa. O. Maksymilian przystąpił także w 1939 r. do budowy kościoła, lecz ten projekt natychmiast przerwała II wojna światowa, podczas której założyciel Niepokalanowa oddał swoje życie za współwięźnia w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau.

Po wojnie wznowiono prace wydawnictwa, a w 1948 r. rozpoczęto budowę kościoła, którego uroczysta konsekracja nastąpiła w roku 1954. W 1980 r. Jan Paweł II podniósł świątynię do godności Bazyliki Mniejszej. Rok 1982 przyniósł doniosłą chwilę kanonizacji założyciela Niepokalanowa, zaś rok później Jan Paweł II nawiedził osobiście Niepokalanów. W 1995 r. wznowiło swą działalność “Radio Niepokalanów”, a w roku 1998 poświęcono Muzeum św. Maksymiliana oraz przywrócono do kultu Bożego “starą kaplicę” (kolebkę klasztoru). W roku 2004 kościół w Niepokalanowie otrzymał tytuł ogólnopolskiego sanktuarium.

Niepokalanów jest największym klasztorem Prowincji Warszawskiej. Zajmuje powierzchnię 28 ha i liczy ponad 100 braci. Znajdują się tutaj budynki mieszkalne i gospodarcze, domy rekolekcyjne, Ośrodek Narodowy MI, szpitalik dla chorych współbraci, księgarnia, Wydawnictwo z drukarnią, Archiwum Niepokalanowa, straż pożarna oraz cmentarz. W zasięgu 3 km mieści się również dom filialny klasztoru, tzw. Niepokalanów-Lasek, który pełni funkcje domu rekolekcyjnego i Ośrodka Formacyjnego MI (Rycerstwa Niepokalanej). Niepokalanów jest ponadto siedzibą specjalnych dzieł Prowincji (Radio Niepokalanów, Ośrodek Powołań, Instytut Kolbiański). Gwardianem klasztoru i kustoszem Sanktuarium jest o. Mirosław Bartos.

Klasztor został erygowany w 1331 r. jako fundacja króla Władysława Łokietka. Fundator wybudował również gotycki kościół. W XVII w. obiekty zostały zniszczone przez pożary, po których nastąpiła przebudowa i powiększenie kościoła w 1704 r. Ponownie odrestaurowano świątynię w roku 1930. W czasie II wojny światowej klasztor wraz z kościołem zostały zajęte przez wojska hitlerowskie, które uczyniły z nich swoją siedzibę. Po wojnie prowadzono dalsze prace renowacyjne, a w 1996 r. franciszkanie otrzymali parafię. Przystąpiono również do remontu zabudowań klasztornych. Gwardianem klasztoru jest o. Mariusz Kapczyński. W dniu 14 września2014 roku ordynariusz włocławski ks. biskup Wiesław Mering ustanowił świątynię w Radziejowie Sanktuarium Matki Bożej Nieustającej Pomocy.

Początki klasztoru sięgają roku 1993, w którym franciszkanie uzyskali darowiznę w postaci działki i domu jednopiętrowego. Przystąpiono niezwłocznie do remontu pomieszczeń klasztornych oraz budowy kaplicy dla wiernych, która powstała w 1995 r. W tym samym roku zakonnikom przyznano parafię. Klasztor został kanonicznie erygowany w 1998 r. Gwardianem klasztoru jest o. Stanisław Siergiej.

Klasztor został erygowany w 1938 r. wraz z wybudowaną kaplicą. II wojna światowa pozostawiła krwawy ślad w krótkiej historii skarżyskiego konwentu, gdyż w 1940 r. za współpracę z lokalną organizacją konspiracyjną zginęło z rąk Niemców siedmiu zakonników, a klasztor i kaplicę zamknięto. Franciszkanie ostatecznie powrócili do klasztoru w roku 1945. W 1952 r. przy kaplicy erygowano parafię, zaś od 1957 r. starano się o wzniesienie kościoła, co skutecznie utrudniały władze. Zgodę na budowę franciszkanie otrzymali dopiero w 1983 r. i natychmiast przystąpili do prac. Świątynia została konsekrowana w roku 1987. Gwardianem klasztoru jest o. Rafał Kołodziejski.

Historia konwentu smardzewickiego ściśle związana jest z miejscowym kultem św. Anny, która objawiła się miejscowemu gospodarzowi w 1620 r., a w miejscu objawień zbudowano kapliczkę. W roku 1639 sprowadzono w to miejsce franciszkanów z pobliskiego Piotrkowa i przystąpiono do budowy klasztoru i drewnianego kościoła. Klasztor został erygowany w 1642 r., a w roku 1701 miała miejsce konsekracja murowanego kościoła barokowego, który wkrótce otoczono murem. W głównym ołtarzu znajduje się obraz św. Anny Samotrzeciej z I połowy XVII w. W wyniku kasaty Zakonu na ziemiach zaboru rosyjskiego w 1864 r. franciszkanów przeniesiono do innych konwentów, a w Smardzewicach osiedli księża diecezjalni.

Po II wojnie światowej powzięto starania o odzyskanie klasztoru, ale powrót franciszkanów nastąpił dopiero w roku 1970. W 1975 r. miało miejsce kanoniczne erygowanie parafii, a w latach 80. przystąpiono do budowy dwóch kościołów filialnych w Unewlu i Twardej. Od 1974 roku w klasztorze mieści się również nowicjat zakonny Prowincji. Gwardianem klasztoru jest o. Marek Zienkiewicz, zaś magistrem nowicjatu – o. Grzegorz Kwiecień.

Początki obecności franciszkanów w Stoczku sięgają roku 1988, kiedy to miejscowi mieszkańcy przekazali swą posiadłość na własność Prowincji Warszawskiej. Pierwsi zakonnicy przybyli tu w 1990 r. i po gruntownym remoncie oddano do użytku kaplicę dla mieszkańców. W 1998 r. przystąpiono do budowy społecznego domu pomocy charytatywnej, a Stoczek stał się domem filialnym klasztoru w Siedlcach i z czasem erygowano tu samodzielny klasztor. W roku 2011 miała miejsce konsekracja kościoła. Gwardianem klasztoru jest o. Franciszek Nowakowski.

Franciszkanie przybyli do Suwałk w 1992 r., gdzie miejscowy biskup Wojciech Ziemba powierzył im duszpasterstwo w parafii pw. Bożego Ciała. Cały kompleks franciszkański w północnej części miasta zaprojektowano w jednej bryle architektonicznej (kościół, klasztor, pomieszczenia parafialne). W 1999 r. poświęcono kaplicę adoracji oraz budynek klasztorny, w którym osiedli zakonnicy. W 2004 r., po 9 latach budowy, dokonano konsekracji nowej świątyni. Gwardianem klasztoru i proboszczem parafii od 2008 r. jest o. Krzysztof Świderek.

Klasztor został erygowany w 1646 r. za zgodą króla Władysława IV. Wybudowano wówczas również kościół. Wydarzenia “potopu szwedzkiego” skutkowały spaleniem drewnianego kościoła. Odbudowa nastąpiła w latach 1662-1663. W dalszych latach systematycznie rozbudowywano świątynię, a w 1737 r. uroczystej konsekracji dokonał bp Stanisław Hozjusz. W 1864 r. klasztor został zlikwidowany, a świątynię franciszkańską przekształcono w kościół garnizonowy.

Franciszkanie odzyskali konwent dopiero po zakończeniu I wojny światowej. Podczas Powstania Warszawskiego świątynia została zbombardowana, jednak ocalały ściany boczne i ołtarz św. Antoniego. W dalszych latach kościół i klasztor poddano licznym zabiegom renowacyjnym. W 2010 r. świątynię podniesiono do rangi sanktuarium św. Antoniego z Padwy. Gwardianem klasztoru jest o. Marek Sykuła.

W 1939 r., kiedy nastąpił podział polskiej prowincji franciszkanów, klasztor w Warszawie stał się siedzibą nowej Prowincji pw. Matki Bożej Niepokalanej. W konwencie mieści się Kuria Prowincjalna i jest to siedziba Prowincjała.

Klasztor został erygowany w 1408 r. Przystąpiono również do budowy gotyckiego kościoła. Dalsze dzieje to niestety liczne napady, zniszczenia i pożary, które nękały kościół i klasztor. Po tych nieszczęściach odnowiono i rozbudowano kościół w stylu barokowym oraz wybudowano nowy klasztor. W 1804 r. rząd pruski oddał światynię wraz z klasztorem protestantom, a franciszkanie zostali przeniesieni do Dobrzynia. Powrócili dopiero po II wojnie światowej i w 1945 r. formalnie objęli klasztor i kościół (zniszczony w 65%). W dalszych latach prowadzone były intensywne prace renowacyjne. Gwardianem klasztoru jest o. Marek Iwański.

Franciszkanów do Zamościa sprowadził w 1603 r. hetman Jan Zamoyski. W 1655 r. zakonnicy przeprowadzili się do nowego kościoła i klasztoru. Rok 1784, decyzją władz zaboru austriackiego, przyniósł kasatę klasztoru, który z czasem dostał się w ręce Rosjan. Klasztor został rozebrany, a kościół zdewastowany. Po I wojnie światowej mieścił się tu Sejmik Zamojski, a następnie kino i szkoła plastyczna.

W latach 80. mieszkańcy domagali się usilnie zwrotu budynku Kościołowi, co nastąpiło w roku 1993. Do Zamościa powrócili wówczas franciszkanie i przejęli świątynię. W 1994 r. erygowana została parafia, a zakonnicy przystąpili do organizacji klasztoru i generalnego remontu kościoła. Franciszkanie opiekują się również klaryskami, które mają swój klasztor w pobliskim Sitańcu. Gwardianem klasztoru i proboszczem parafii jest o. Andrzej Zalewski.